تحول جامعه از حالت سنتی به صنعتی، مسائل و مشکلات فراوانی را خصوصاً در زمینه اشتغال موجب می گردد. یکی از مشکلات مهم جوانان جستجوی کار و در نهایت اشتغال است که از طریق تنظیم رضوی و ارسال آن به مراکز استخدام کننده انجام می‌گیرد.
تعاریف متعددی از رزومه ارائه شده است که برخی از آنها عبارتند از:
1- نوشته که در آن پیشینه تحصیلی، مهارت های شغلی و برخی جزئیات زندگی یک شخص درج می‌شود تا شرکت‌ها و کارفرمایان بتوانند با مطالعه آن در مورد متقاضی استخدام، تصمیم بگیرند.
2- نوشته ای که اهداف، تجربه کاری، موفقیت ها و مدارک تحصیلی فرد را نشان میدهد.
3- مجموعه اطلاعات در مورد وضعیت تحصیلی، مهارت های کسب شده و تجربه کاری یک نفر است که صلاحیت او را برای عضویت، همکاری و یا استخدام در یک انجمن علمی، موسسه و سازمان نشان میدهد.
4- تصویری روشن و شفاف از متقاضی به کارفرما ارائه می کند تا او را متقاعد سازد که متقاضی از شایستگی های لازم برای احراز شغل مورد نظر برخوردار است.
اهمیت و ضرورت رزومه:
امروزه با توجه به تخصصی شدن مشاغل و افزایش تعداد متقاضیان استخدام کسانی می توانند در شغل دلخواه خود مشغول به کار شوند که مهارت کافی داشته باشند. بنابراین نوشتن رزومه ای که متقاضی استخدام را به بهترین نحو معرفی می کند می تواند در جستجوی شغل دلخواه و مناسب بسیار موثر باشد. نتایج تحقیقات متعدد نشان میدهد که ۷۵ درصد شرکت‌ها و موسسات کارکنان مورد نیاز خود را از طریق بررسی رزومه های شغلی انتخاب می کنند (مظاهری ۱۳۸۵).
به عنوان یک ابزار به متقاضی استخدام کمک می‌کند تا ویژگی های شخصیتی مهارت‌ها و دستاوردهایش را مطرح سازد؛ توانایی‌هایش را مشخص کند، و تصویر روشن و کامل از تجارب گذشته و برنامه های آینده اش را در اختیار کارفرما قرار دهد.
گرچه در بیشتر مواقع در استخدام افراد، از مصاحبه استفاده می‌شود و در عین حال اطلاعات مندرج در روز رزومه بیشتر این انگیزه را در کارفرما جهت دعوت از متقاضی برای مصاحبه استخدامی ایجاد می‌کند.
هدف از نوشتن رزومه:
رزومه نویسی اهداف متعددی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1- کمک به استخدام
2- عضویت در انجمن های علمی
3- معرفی حضور در گردهمایی ها
4- مشخص کردن اعتبار و جایگاه موسسات بر اساس سوابق علمی و تجربی نیروهای شاغل
5- شناسایی و معرفی افراد به جشنواره ها برای دریافت جوایز نفیس
رزومه از طریق ارائه اطلاعات در مورد توانمندی ها و مشخص کردن هدف های شغلی، به استخدام فرد کمک می کند. عده ای بدون اینکه به هدف های شغلی خود بیندیشند دوره های تحصیلی و کارآموزی را سپری می‌کنند. وجود هدف به فرد کمک می‌کند تا موقعیت آینده‌اش را توصیف کند. هدف های شغلی و چشم انداز های شغلی باید به اندازه کافی جامع و کامل و در عین حال مشخص باشند، استخدام در شغل مناسبی را در بر بگیرند، توجه به کارفرمایان را جلب کنند، و مسیر آینده شغلی فرد را معین می سازند. هدف های شغلی می تواند بر اساس مهارت های فرد، موقعیت درخواستی، نوع سازمان و در نهایت جمعیت خاصی که فرد با آنان کار خواهد کرد تنظیم شوند. هدف های شغلی نباید مبهم باشند و چنان وانمود شود که متقاضی خدمات با ارزشی را به کارفرما ارائه نخواهد کرد. برای مثال، اگر فردی بگوید که در جستجوی موقعیت چالش برانگیز است تا بتواند با بهره‌گیری از مهارت هایش به توانایی‌هایش جامعه عمل بپوشاند دچار اشتباه بزرگی شده است. مناسب ترین هدف او به موارد معین و خاص اشاره دارند و مزایای استخدام متقاضی را برای کارفرما روشن می سازند.
هدف نوشتن رزومه عبارتند از:
1- دعوت به مصاحبه
2- امکان استخدام
3- پذیرش عضویت در هیات علمی دانشگاه ها و انجمن های علمی
4- معرفی برای شرکت در گردهمایی ها
5-اعتبارسنجی موسسات
6- شرکت در جشنواره ها
7- دریافت جوایز و نشان ها
مصاحبه:
هدف از انجام مصاحبه تبادل اطلاعات شفاهی برای بررسی همکاری با موسسات آموزشی، عضویت در انجمن های علمی، ادامه تحصیل در دوره های عالی دانشگاهی و جلب موافقت یک شرکت به منظور استخدام متقاضی است. معمولاً برگزاری جلسات مصاحبه پرهزینه و وقت گیر است. در نتیجه ابتدا از داوطلبان رزومه دریافت می‌شود و پس از مطالعه رزومه از کسانی که واجد شرایط و مهارت هستند برای مصاحبه دعوت به عمل می آید. از این رو طبقه بندی درست اطلاعات در رزومه باعث می شود که افراد شانس بیشتری را برای دعوت به مصاحبه دست آورند.
استخدام:
باید متناسب با هدف های مورد نیاز سازمان یا موسسه تهیه شود. یکی از هدفهای ارسال رزومه به درخواست استخدام متقاضی است. اگر رزومه محتوای مناسب با موقعیت مورد نظر نداشته باشد فرد شانس استخدام را از دست خواهد داد.
عضویت در هیئت علمی دانشگاه ها:
برای عضویت در هیئت علمی دانشگاه با ارائه رزومه متناسب با شرایط خاص نیاز است. رزومه اعضای هیئت علمی در اعتباربخشی به واحد دانشگاهی اهمیت بسیار دارد. انتخاب دانشگاه برتر، گزینش پژوهشگران و نمونه تعیین مقالات برتر ایجاب می کند که رزومه متقاضیان با دقت مورد بررسی قرار گرید.
عضویت در انجمن علمی:
انجمن های علمی و نهادهای مردمی که در حوزه‌های تخصصی معینی فعالیت می کنند کسانی را به عضویت در می آورند که از صلاحیت علمی و اخلاقی و توانایی های خاص برخوردار باشند. این مهم از طریق ارائه رزومه معتبر و موثق ممکن می شود.
معرفی شرکت در گردهمایی ها:
معرفی مختصر در یک همایش در زمینه رشته تحصیلی، سابقه کار و فعالیت های پژوهشی می‌تواند ارتباط مطلوبی با مدعوین برقرار سازد و امکان همکاری دوجانبه را فراهم آورد.
اعتبار موسسات:
سود آوری از جمله عوامل موثر در بقای بنگاه های اقتصادی است. سودآوری در گروه ایده ها، مهارت ها و استعدادهای کارکنان موسسه و سازمان است. به بیان دیگر، حضور کارکنانی توانا و دارای رزومه های وزین برای بنگاه‌های اقتصادی سرمایه محسوب می شود.
شرکت در جشنواره ها:
جشنواره ها با هدف شناسایی و تشویق نیروهای فعال و کارآمد از بین محققان، اندیشمندان، مدیران و کارکنان نمونه سازمان ها به صورت سالانه یا دوسالانه برگزار می شوند. بررسی رزومه برای معرفی افراد ذیصلاح جهت شرکت در جشنواره ها نقش مهمی دارد. در این موارد با ایجاد فضای سالم به منظور افزایش توانمندی کارکنان، ممکن است جایزه تعیین شود و طبق ضوابط و افراد برجسته اهدا گردد.
انواع رزومه:
رزومه انواع دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1- رزومه تاریخی
2- رزومه مهارتی
3- ترکیبی
4- الکترونیکی
رزومه تاریخی: از روش تاریخی کسانی استفاده می‌کنند که تجربه کاری بیشتری دارند. در تهیه این نوع رزومه و سوابق اشتغال فرد به ترتیب از آخرین به اولین شغل با ذکر نام شغل، شرکت، تاریخ استخدام و ترک شغل اشاره می‌شود.
رزومه مهارتی: کسانی که هنوز وارد بازار کار نشده اند و تجربه کاری و کافی ندارند از رزومه های مهارتی استفاده می کنند. این افراد دوره های آموزشی متعددی را طی کرد و مهارت هایی را به دست آوردند که با آنها در این موضوع اشاره می‌کنند.
رزومه ترکیبی: در رزومه نویسی ترکیبی (تلفیقی) که نوعی مناسب و مطلوب رزومه نویسی است تلفیقی از تجربه کاری و مهارت‌های افراد مطرح می‌شود.در این نوع رزومه کارفرما اطلاعات جامع‌تری در مورد متقاضی دریافت می کند.
رزومه الکترونیکی: در رزومه های الکترونیکی متقاضیان، سایت خود را معرفی می کنند. در این نوع رزومه گرچه محدودیت فضا وجود ندارد ولی احتمال مورد توجه واقع شدن فرد مناسب به سایر انواع رزومه ها کاهش می یابد. علاوه بر این انواع متقاضیان می‌توانند انواع دیگری از رزومه را نیز طراحی و اجرا کنند. (کاظمی ۱۳۸۷)
رزومه الکترونیکی که یکی از جدیدترین انواع رزومه هاست، هنگام استفاده از آن باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهد:
1- با احتساب فاصله ها هیچ سخنی از متن نباید طولانی‌تر از ۶۵ نماد( کارکتر ) باشد.
2- اطلاعات محرمانه مثل آدرس و شماره تلفن در رزومه اینترنتی قید نگردد.
3- از کلمات کلیدی مناسب استفاده شود تا کارفرمایان در هنگام جستجو در اینترنت به راحتی آن را پیدا و مطالعه کنند.
4- از به کار بردن فونت های مختلف یا فعالیت های اضافی در طراحی رزومه خودداری گردد تا کارفرمایان هنگام خواندن دچار اشتباه نشوند.
5- از کلمات ساده استفاده شود نه کلماتی که در آنها نیاز به استفاده از واژه نامه دارد.
6- هنگام نوشتن مطالب از فضای سفید اضافی استفاده شود.
7- در مورد ارسال رزومه از طریق اینترنت باید به آدرس های الکترونیکی صحیح متعددی که در این زمینه وجود دارند توجه شود.
نحوه نوشتن رزومه:
کارفرمایان افراد پرمشغله و برای استخدام نیروهای جدید، از مطالعه و بررسی رزومه متقاضیان شروع می کنند. بنابراین، رزومه باید به شیوه ای نوشته شود که اولا خواندن سریع ممکن باشد و ثانیاً نظر خواننده را جلب کند. (مک گی 2002)
اطلاعات رزومه باید به روز باشد هرگونه تغییر اطلاعات بلافاصله در آن لحاظ شود. حجم مطالب ارائه شده برای معرفی افراد از یک تا چند صفحه متغیر است. تعداد صفحات متناسب با نیاز ، شرایط و فرم درخواست شغل باید به نحوی تنظیم شود که ضمن کاهش حجم مطالب حاوی اطلاعات کافی و مناسب باشد. شغل به مهارت ها و تجارب خاص نیاز دارد، با توجه به نیازها و انتظارات کارفرمایان در این زمینه که حائز اهمیت بسیار است که باید در نوشتن رزومه به آنچه که مرکز توجه کارفرما است دقت کافی مبذول گردد. (کاظمی ۱۳۸۷)
مقاضیان استخدام ممکن است به دلایل گوناگون از نوشتن‌رزومه امتناع ورزند. عدم تسلط در نگارش، نداشتن تجربه شغلی کافی، نداشتن هدف شغلی مشخص، نداشتن مدرک معتبر تحصیلی، عدم توانایی برای سازماندهی اطلاعات در قالب مشخص از مهمترین موانع نوشتن‌رزومه به شمار می روند. بنابراین، آموختن نحوه نگارش رزومه ضروری است. اولین و اساسی ترین گام در نوشتن رزومه تعیین هدف است. مقاضی باید مشخص سازد که چه مطالبی را می‌خواهد به مخاطب انتقال دهند و فقط اطلاعات مربوط به همان موضوع را مطرح کند.
گام های بعدی شامل:
– تیتربندی
– تعیین محتوا و در نظر گرفتن سایر جزئیات نگارشی است.
– در بازخوانی رزومه باید دقت شود در مطالب اضافی حذف گردد.
در نظر داشتن مکانی (سازمان یا موسسه و یا…) که روزمه به آنجا ارسال خواهد شد و هماهنگ ساختن چارچوب رزومه با ویژگی های آن مکان باید هنگام نوشتن رزومه مورد توجه قرار گیرد. با این وجود همانطور که محتوای رزومه از فردی به فرد دیگر متفاوت است، شکل نگارش آن نیز از شخصی به شخص دیگر فرق می‌کند. رزومه موثر می‌تواند فرصت‌های شغلی مناسبی را برای متقاضی ایجاد کند. نوشتن رزومه یک هنر است. (خونیر و اسپین، ترجمه کاظمی صوفی ،1384).
بر اساس موارد مطرح شده به تمام متقاضیان استخدام پیشنهاد می شود برای نوشتن یک رزومه موثر:
1- بر نیازهای استخدامی کارفرما تأکید کنند و نه بر نیازهای خودشان.
2- رزومه به طور مختصر و حداکثر در دو یا سه صفحه تنظیم شود.
3- با یک مقدمه کوتاه شروع گردد و اطلاعات آن جدید و به روز باشد.
4- حتما تایپ شود و خوانا باشد.
5- اطلاعات به شیوه اصولی( از نظر نحوه نگارش، ترتیب تیترها، عناوین، تورفتگی های اول هر پاراگراف و … ) . ارائه شوند.
6- پاکیزه و تمیز نوشته شود.
7- روی نقاط قوت تاکید شود.
8- اطلاعات مهمتر برجسته گردد.
9- برای طرح موفقیت ها از عبارات کمی به جای کیفی استفاده گردد.
10- مطالب به طور درست و صادقانه ارائه کردند.
11- از کلمات اختصاری و کلیدی مربوط به شغل استفاده شود.
12- تجارب و توانایی ها مطرح شوند.
13- قبل از تحویل رزومه به کارفرما از کسی یا کسانی خواسته شود آن را بخوانند تا اشتباهات احتمالی اصلاح کردند.
14- از نوشتن اطلاعات شخصی مثل زندگی زناشویی و اطلاعات منفی مثل اخراج از کار قبلی و… پیوست و مدارک و گواهینامه های غیرضروری اجتناب گردد.
به نظر برخی کارشناسان در صورتی که متقاضیان تمایل به ذکر اطلاعات شخصی مثل تاریخ تولدو وضعیت تاهل را در رزومه دارند باید آن را در صفحات پایانی قرار دهند. زیرا ممکن است کارفرما نسبت به آنها دید منفی داشته باشد. در هر صورت پیش‌بینی عکس‌العمل کارفرمایان نسبت به این اطلاعات قبل از ذکر آنها در رزومه بسیار حائز اهمیت است.
متقاضیان باید از اشتباهات رایج در رزومه نویسی مثل:
شروع هر جمله با ضمیر من،
ذکر حقوق درخواستی،
درج محدودیت در مورد محل کار یا زندگی،
توضیح و تفسیر ارزش ها،
استفاده از کاغذ رنگی یا چاپ رنگی مطالب تایپ شده،
ارسال رزومه به نحوی که کارفرما مجبور به پرداخت هزینه پست برای آن باشد،
چسباندن رزومه با نوار چسب،
ضمیمه کردن توصیه نامه دوستان یا کارفرمای قبلی،
نفرستادن تقاضای استخدام همراه رزومه با این تصور که رزومه گویای همه چیز است،
و ارسال رزومه روی سی دی همراه با دستور عمل به جای پرینت اجتناب کنند.
به طور کلی می توان گفت که برای نوشتن یک رزومه موثر متقاضیان استخدام، باید اول از همه خود را به خوبی بشناسند و نسبت به علایق، توانمندی ها توانمندی ها و مهارت های شان آگاه باشند. ثانیاً باید درباره کارفرما، هدف های شغلی، وضعیت اشتغال، و شرایط اجتماعی اطلاعات کافی داشته باشند و از قدرت تصمیم گیری خوبی برای ورود به مرحله اجرایی، نگارش، و ارسال رزومه برخوردار باشند.
محتوای رزومه:
صرف نظر از شیوه نگارش و صفحه آرایی خاصی که مطرح می شود شامل چندین بخش است. این بخشها عبارتند از:
1- مشخصات فردی و شناسنامه ای شامل، نام ، نام خانوادگی ،تلفن ، پست الکترونیکی و آدرس پستی.
2- سوابق تحصیلی شامل دوره های آموزشی به خصوص مقاطع متوسطه و عالی، رشته تحصیلی ، سال ورود و فراغت از تحصیل نام مدرسه یا دانشگاه نام شهر ، محل تحصیل ، وضعیت تحصیلی و نام دروس اصلی گذرانده شده و دوران تحصیلی در صورتی که برای استخدام موثر باشد.
3- تجربه های کاری شامل مشاغل قبلی ، زمان شروع و پایان فعالیت ، جایگاه یا سمت متقاضی در آن شغل.
4- دوره های تخصصی و حرفه‌ای گذرانده شده در خارج از دانشگاه با ذکر موضوع زمان و محل برگزاری.
5- فعالیت های علمی شامل تالیف ، ترجمه مقاله و طرح پژوهشی.
6- میزان تسلط به زبان های خارجی و آشنایی با فناوری روز با ذکر مدارک اخذ شده در این زمینه.
7- علایق و توانمندی ها
8- ذکر نام و مشخصات حداقل معرف که متقاضی استخدام را بشناسند و توانایی های او آگاه باشند (براون 2002)
لازم به یادآوری است که متقاضیان در ارائه اطلاعات مذکور باید به موارد توجه کنند:
1- بالاترین مدرک تحصیلی در ابتدای لیست شود.
2- در صورت وجود تحصیلات دانشگاهی نیازی به تذکر تحصیلات دبیرستانی نیست مگر اینکه افتخارات قابل توجهی در آن مقاطع کسب کرده باشد که به استخدام فرد کمک می‌کند.
3- اگر معدل بالاست، قید آن الزامیست، اما اگر پایین است نوشته نشود ولی متقاضی آماده باشد تا در مورد آن توضیح دهد.
4- در صورتی که متقاضی به تازگی فارغ التحصیل شده باشد معرفهایی باید از بین اساتید دانشگاه و یا کارمندانی باشند که او را خوب میشناسند.
مهمترین نکته که متقاضیان باید از معرف آقا قبل از ذکر نامشان در زمانه خود بپرسند این است که چقدر مایل به همکاری هستند.
فرق بین رزومه و CV
(Curriculum Vitae)
رزومه به معنای خلاصه تجربیات و CV به معنای تاریخچه زندگی است. رزومه معمولاً توسط افراد غیردانشگاهی به منظور معرفی خود به سازمان های استخدامی نوشته می شود. در تدوین رزومه ضمن اشاره به فعالیت‌های شغلی و تجارب کاری خود تلاش می‌کنند مطالب را متناسب با موقعیت های شغلی مورد نظر بنویسند.
در حالیکه CV توسط افراد دانشگاهی و با هدف ارائه کلیه دستاوردها و فعالیت های علمی و تحقیقاتی آنها تهیه می شود.رزومه معمولاً کوتاه و حداکثر 2 صفحه است که در مواقعی یک صفحه برای توسعه هدف به آن اضافه می‌شود. در حالیکه CV می تواند از ۲ تا ۱۰ صفحه و حتی بیشتر باشد. البته لازم است، شرط اختصار در نوشتن CV هم رعایت گردد و افزودن مطالب غیرضروری اجتناب گردد.
تلخیص – نظریه های انتخاب شغل – دکتر شفیع آبادی
اعتماد هژبرالساداتی – مشاور و مدرس منابع انسانی
