ساختار هزینه ها و صرفه مقیاس

1. ساختار هزینه ها:

 هزینه های تولید را می توان به هزینه های ثابت و هزینه های متغیر تفکیک کرد.

 هزینه های ثابت هزینه هایی است که در کوتاه مدت از مقدار تولید مستقل است. خرید ماشین آلات ایجاد و تجهیز یک کارخانه هزینه های حسابداری و مدیریت از جمله هزینه های ثابت است. اگر بعد از چند سال مقدار تولید کارخانه از حدی بیشتر شود کارخانه به گسترش فضای کارخانه خرید ماشین آلات جدید راه اندازی خطوط تولید جدید و گسترش بخش حسابداری مجبور می‌شود و این هزینه ها به ناگزیر افزایش می یابد و ثابت باقی نمی ماند.

 هزینه های مواد اولیه و هزینه نیروی انسانی از جمله هزینه هایی است که متناسب با میزان تولید زیاد یا کم می شود به همین دلیل به این هزینه ها هزینه های متغیر گفته می شود.

    2. صرفه مقیاس:

 دو مفهوم مرتبط دیگر متوسط هزینه ثابت و متوسط هزینه متغیر است. مقصود از این تعابیر تقسیم هزینه ثابت و هزینه متغیر بر شمار تولید است که میزان سرشکن شدن هزینه ثابت و هزینه متغیر روی هر واحد محصول را نشان می دهد.

 جمع آنها متوسط هزینه است که از تقسیم کل هزینه بر مقدار تولید مشخص میشود.

 روشن است که هر چه تولید بیشتر باشد متوسط هزینه ثابت کمتر می شود زیرا هزینه ثابت روی تعداد محصول بیشترین سرشکن می گردد. همین امر به بنگاه کمک می کند هزینه های خود را به شدت کم کند و بتواند تحقیق خوبی روی قیمت دهد و قدرت بازاری و سود خوبی به دست آورد. این خصوصیت اصطلاحاً صرفه به مقیاس خوانده می شود.

منظور  این است که هرچه مقیاس یا شما را تولید بیشتر باشد می‌توان از مزایایی چون سرشکن شدن هزینه‌های ثابت روی تعداد بیشتر محصول،  امکان خرید با تخفیف ،نهاده‌های تولید، امکان خرید اعتباری و قابلیت توجیه استفاده از ساز و کارهای موثر تر و در عین حال گرانتر بازاریابی بهره برد. 

کاربردهای متعددی در عرصه سیاست گذاری برای مفهوم مقیاس متصور است. مثلاً در عرصه سیاست گذاری صنعتی، درونگرایی و برونگرایی به این موضوع ارتباط نزدیکی دارد. وقتی کشوری شیوه درون گرایی را انتخاب می کند یعنی هدف اصلی تولید تامین نیاز داخل است و با تولید محدودی روبروست و به همین دلیل متوسط هزینه تمام شده و قیمت محصول زیاد خواهد شد که این به زیان رفاه مصرف کننده است.

 وقتی صنایع جهت گیری برون گرایی داشته باشند یعنی بخواهند برای بازار جهانی تولید کنند تولید به شدت افزایش می‌یابد و این امر متوسط هزینه را به شدت کم می‌کند و موجب می‌شود هزینه تمام شده هر محصول کاهش یابد و محصول به لحاظ قیمتی نیز قدرت رقابتی خوبی در بازار جهانی به دست آورد و در عین حال سود سرشاری نصیب تولید‌کننده کند .

بینش اقتصاد: علی سرعیم